RDS (Remote Desktop Services) Nedir? CAL Lisanslaması Nasıl Yapılır?

İşletmenizde bir Windows Server kurdunuz. Artık 15 çalışanınızın tamamı evden veya ofisten, sunucu üzerinde çalışan merkezi muhasebe (Logo, Mikro, Zirve vb.) veya ERP programına aynı anda bağlanmak istiyor. İşte bu noktada "Remote Desktop Services" (RDS), yani "Uzak Masaüstü Hizmetleri" devreye girer.

Eski adıyla "Terminal Server" olarak da bilinen RDS, bir Windows Server işletim sisteminin, birden fazla kullanıcıya aynı anda "oturum açma" ve programları çalıştırma yetkisi vermesini sağlayan kritik bir Microsoft teknolojisidir.

Basitçe söylemek gerekirse, RDS, tek bir güçlü sunucu bilgisayarını, 15 farklı çalışanın aynı anda kullanabileceği 15 ayrı "sanal masaüstü" oturumuna böler.

Neden RDS Kullanmalısınız? Temel Avantajları

• Merkezi Yönetim: Tüm çalışanların kullandığı kritik program (örn: muhasebe yazılımı) tek bir sunucuda kuruludur. Güncelleme gerektiğinde, 15 bilgisayarı tek tek dolaşmak yerine sadece sunucudaki programı güncellersiniz.
• Evden/Uzaktan Çalışma: Çalışanlar, evlerindeki basit bir bilgisayardan veya laptoptan bile, sanki ofisteymiş gibi sunucudaki programa güvenle bağlanıp çalışabilir.
• Maliyet Tasarrufu: 15 çalışan için 15 ayrı güçlü bilgisayar almanıza gerek kalmaz. Çalışanların "istemci" bilgisayarları düşük özellikli olabilir, çünkü asıl işi sunucu yapar.
• Güvenlik: Tüm kurumsal veriler sunucuda kalır. Çalışanların kendi bilgisayarlarına veri kopyalaması engellenebilir, bu da veri sızıntısı riskini azaltır.

En Kritik Konu: Server CAL ve RDS CAL Arasındaki Fark Nedir?

Bu, lisanslama konusunda en çok kafa karıştıran yerdir. Evet, RDS kullanmak için her iki lisansa da ihtiyacınız vardır. Aradaki farkı bir "parti daveti" benzetmesiyle açıklayalım:

1. Windows Server CAL (İstemci Erişim Lisansı)

Bu sizin temel sunucu erişim lisansınızdır. Sunucuya bağlanan her kullanıcı veya cihaz için 1 adet almanız zorunludur.

• Parti Benzetmesi: Bu lisans, partinin yapıldığı eve giriş biletinizdir. Sadece içeri girmenizi (sunucudaki dosyalara erişmenizi, yazıcıyı kullanmanızı) sağlar.

2. Windows Server RDS CAL (Uzak Masaüstü Hizmetleri CAL)

Bu, sunucu üzerinde "oturum açma" ve "program çalıştırma" (yani Uzak Masaüstü) özelliğini kullanmak için gereken ek ve özel bir lisanstır.

• Parti Benzetmesi: Bu lisans, eve girdikten sonra VIP odasını kullanma biletinizdir. Partideki herkesin (normal CAL sahipleri) VIP odaya (RDS oturumu) girmesine izin verilmez. Sadece RDS CAL bileti olanlar girebilir.

Özetle: Muhasebe programına uzaktan bağlanacak 15 kullanıcınız varsa, o 15 kişi için hem 15 adet normal Server CAL hem de 15 adet RDS CAL satın almanız gerekir.

İhtiyacınız Olan RDS CAL Lisanslarını Buradan Alın

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: RDS CAL almadan uzak masaüstü yapamaz mıyım?

C: Windows Server'ın kendisinde "Yönetim Amaçlı Uzak Masaüstü" için 2 adet ücretsiz bağlantı hakkı bulunur. Bu, sadece sunucu yöneticisinin (IT'ci) sunucuyu yönetmesi içindir. Çalışanların (son kullanıcılar) program kullanması için RDS CAL lisansı yasal ve teknik olarak zorunludur.

S: User CAL (Kullanıcı) mı, Device CAL (Cihaz) mı almalıyım?

C: Bu, hem Server CAL hem de RDS CAL için geçerli bir sorudur. Kural basittir:

• User CAL (Kullanıcı Başına): Eğer bir çalışanınız hem ofisteki masasından, hem evdeki laptopundan, hem de cep telefonundan sunucuya bağlanıyorsa (1 Kullanıcı, 3 Cihaz),bu kişi için 1 adet User CAL almanız çok daha ekonomiktir.
• Device CAL (Cihaz Başına): Eğer bir bilgisayarı vardiyalı olarak 3 farklı çalışan kullanıyorsa (3 Kullanıcı, 1 Cihaz),o tek bilgisayar için 1 adet Device CAL almanız daha ekonomiktir.

Genellikle "User CAL", modern çalışma düzeninde daha esnek ve avantajlıdır.

S: Server 2022 RDS CAL, eski sunucularda (Server 2019) çalışır mı?

C: Evet. Microsoft lisanslamasında CAL'ler "geriye dönük uyumludur" (downgrade rights). Yani, Server 2022 RDS CAL satın alarak, bunu Server 2022, Server 2019 veya Server 2016 RDS sunucularınıza bağlamak için yasal olarak kullanabilirsiniz. Bu, her zaman en güncel CAL'i almanın en mantıklı yol olduğunu gösterir.